Met weinig middelen een oprecht verhaal neergezet

Toneelvereniging Vondel uit Uitgeest staat deze week maar liefst vier avonden op het podium van Dorpshuis de Zwaan. Met hun vertolking van het toneeldrama “A streetcar named desire”, vertaald als “Tramlijn begeerte”, waant het theater zich voor even in het naoorlogse Amerika van de jaren ’40. Het verhaal wordt verteld door de drie hoofdrolspelers Blanche Dubois (Gerda Pie), haar zus Stella Kowalski (Tecla Jansen) en diens echtgenoot Stanley Kowalski (Rob Heemskerk). Daarnaast zijn er kleinere rollen weggelegd voor drie vrienden van Stanley en twee buurvrouwen.

In het begin van het stuk wordt direct duidelijk in welke tijd het verhaal zich afspeelt. Dit is niet zozeer te zien aan het redelijk simpele decor, maar wel aan de kleding die de personages dragen.

Zodra Blanche op het toneel verschijnt met grote hoed en chique jurk, is te zien dat zij niet past in de achterbuurten van New Orleans. Ze wordt dan ook met argwanende blik ontvangen door de buurvrouw van haar zus.

Gedurende het stuk blijft Blanche in haar rol als nette dame die weinig moet hebben van armlastig New Orleans. Ze heeft continu een andere jurk aan en praat op kakkerige toon. Stanley raakt duidelijk gefrustreerd van haar gedrag, terwijl Stella zowel Blanche als Stanley moet plezieren. Deze confrontaties zorgen zowel voor spanning als voor humor. De sfeer ontspant vooral als Blanche haar zwager Stanley erop wijst dat hij zich weer eens niet kan gedragen.

Dit soort humoristiche momenten schudden het publiek soms weer even wakker.  Er zit namelijk niet altijd even veel vaart in het verhaal, bijvoorbeeld door de stiltes die in het stuk vallen. Deze stiltes vallen vooral in de conversaties tussen Blanche en haar zus Stella. Hierdoor komt de gewenst emotie niet altijd even goed over.

Een emotie die wel overtuigend binnenkomt, is de woede van Stanley. Zijn geschreeuw klinkt oprecht en zorgt voor drama die het stuk nodig heeft. Zodra hij Stella een klap geeft, roept het publiek ‘ahhh’ en begint het nerveus te lachen. Zo’n moment is er ook als Blanche vertelt over haar homoseksuele ex. Hiermee wordt interactie met het publiek gezocht. Relatieproblemen, homoseksualiteit, drankgebruik en discriminatie. Het zijn enkele onderwerpen die Vondel op een subtiele wijze heeft weten over te brengen. En daar zit dan ook de kracht van de toneelvereniging: met weinig middelen een oprecht verhaal neerzetten.

Lotte Burger